Van ski afdaling tot gescheurde voorste kruisband: 6 risicofactoren
Wintersport is een geweldige manier om te genieten van de prachtige besneeuwde landschappen en de opwinding van skiën. De wintersport is ook een belangrijke oorzaak van knieletsels, waarbij de voorste kruisbandblessure met name berucht is. Elk jaar zien we op de kniepoli in het ziekenhuis en/of fysiotherapiepraktijk wintersporters die helaas voortijdig hun vakantie hebben moeten afbreken in verband met een knieletsel. Hierbij was er vaak sprake van een voorste kruisband blessure. In deze blog beschrijven we 6 meest voorkomende oorzaken en risicofactoren voor het scheuren van een voorste kruisband met de wintersport en geven we 5 tips om de kans op een knieblessure te verkleinen.
Risicofactoren tijdens de wintersport
Waarom scheurt een voorste kruisband vaak met skiën?
Een been bestaat uit drie gewrichten namelijk de heup, enkel en knie. De heup is een sterk en robuust gewricht. De enkel zit goed gestabiliseerd in de skischoen. Rondom de knie bevinden zich sterke spieren, maar in relatie tot de heup en enkel is de knie de zwakste schakel. Door de lange ski’s ontstaat er een groot draaimoment en hefboomwerking op de knie als je uit balans raakt. De gladde sneeuw, het krachtenspel en lompheid van de ski’s kan je jezelf niet snel genoeg opvangen, wat kan leiden tot een gescheurde voorste kruisband. Meestal scheurt niet alleen de voorste kruisband, maar ook de binnenband (mediaal collateraal ligament), meniscus, kapsel en in sommige gevallen is er zelfs sprake van een kniebreuk.
Wat zijn risicofactoren voor het scheuren van een voorste kruisband met skiën?
De meeste wintersporters scheuren hun voorste kruisband op één van de eerste of laatste dagen van de wintersportvakantie. Een van de oorzaken en risicofactoren is dat de ski-routine na een jaar niet skiën slechter is geworden. Bepaalde handelingen, zoals in en uit de lift stappen, gevoel voor de sneeuw, kwaliteit van de sneeuw, snelheid van het skiën en beheersing van de techniek, zijn belangrijke risicofactoren. Maar denk ook aan vermoeidheid en/of onvoldoende getraindheid. Een ander belangrijk risicofactor voor het scheuren van een voorste kruisband is het laat slapen, feestjes, alcohol en ongezond eten, maarja het is vakantie.
Wat zijn risicovolle bewegingen met skiën om voorste kruisband te scheuren?
De meeste knieletsels en voorste kruisbanden scheuren op het moment van een overgang. Hiermee bedoelen we een verandering in houding, beweging en/of actie. Denk bijvoorbeeld aan iemand die uit de lift stapt. De tijdsdruk om op tijd uit te stappen kan ervoor zorgen dat wintersporters fouten maken. Een ander risico bij de skiliften is dat er ijsvorming ontstaat door de vele skibewegingen. Dit kan leiden tot valpartijen. We zijn nog niet klaar met de skilift, want wat ook regelmatig voorkomt is dat de persoon met wie je de lift deelt bij het uitstappen op of over je ski skiet. Hierdoor is de kans groot dat je uit balans raakt met alle gevolgen van dien.
Een ander situatie om alert te zijn op de piste is als je een praatje maakt met de ski’s aan. De kans bestaat dat één van de ski’s wegglijdt en de voorste kruisband scheurt. Bovengenoemde oorzaken zijn de meest voorkomende redenen voor het oplopen van een knieletsel en/of een voorste kruisband blessure. Feitelijk hebben deze oorzaken weinig met skiën te maken en daarom is de boodschap: blijf waakzaam ook als je niet aan het afdalen bent.
Uiteraard kan je ook knieletsel oplopen tijdens een afdaling. Hier volgen enkele voorbeelden voor valpartijen: verliezen van controle over de ski’s, skiën over ijs, (grote) sprongen of andere trucjes, off piste skiën en/of in een heuvel(tje) sneeuw skiën en abrupt stilstaan. Wat alle hierboven genoemde situaties met elkaar overeen hebben is dat de ski’s niet (op tijd) uitgingen. Dit is dan ook de voornaamste oorzaak en risicofactor voor het scheuren van een voorste kruisband tijdens de wintersport.
5 tips om de kans op een knieblessure te verkleinen
Tip 1: zorg dat je 2-3 maanden voor de wintersport begint met trainen
Tip 2: stel de skischoenen goed af, zodat ze loskomen bij een valpartij.
Tip 3: sta je stil, klik dan je ski’s los.
Tip 4: rust voldoende uit, eet gezond en beperk alcohol gebruik.
Tip 5: ski alleen op sneeuw van goede kwaliteit om het risico op blessures te verminderen.
Wel of geen kniebrace dragen met skiën? Meer weten klik hier.
Samengevat
Een gescheurde voorste kruisband is een veel voorkomende blessure bij wintersporters. Het is zelfs de nummer 1 knieblessure op de piste. Er zijn verschillende oorzaken en door ze in dit blog te noemen, samen met de bijbehorende tips, hopen we het aantal knieletsels en voorste kruisband blessures te verminderen. De belangrijkste tip: bereid je voor en ga zorgeloos en fit de piste op.
