Moeite met de knie strekken door littekenweefsel

Wat is littekenweefsel?

Littekenweefsel is een ander woord voor bindweefsel dat wordt gevormd op de plaats van beschadigd weefsel. Met littekenweefsel zorgt het lichaam ervoor dat wat kapot is weer wordt hersteld, bijvoorbeeld na een wond, ontsteking of operatie. Het weefsel is stug, weinig elastisch en willekeurig gerangschikt. Dat het lichaam moet genezen na een beschadiging, mag voor zich spreken, maar littekenweefsel volgt in bepaalde gevallen zijn eigen plan. Een typisch voorbeeld bij de knie is een cyclops laesie na een voorste kruisband operatie. Cliënten klagen over moeite met het strekken van de knie, pijnklachten op willekeurige plekken en lopen gaat vaak moeizaam.

Hoe ontstaat littekenweefsel (cyclops) in de knie?

Het lichaam probeert alles te herstellen wat beschadigd of kapot is gegaan door middel van littekenweefsel. Bij een voorste kruisbandreconstructie worden er tunnels geboord in het bovenbeen- en onderbeenbot. Door deze tunnels wordt de nieuwe voorste kruisband getrokken. Het lichaam begint met het dichten van deze tunnels, waarbij het kan voorkomen dat er overmatig bindweefsel wordt geproduceerd, wat kan leiden tot een cyclops laesie in de knie.

De witte pijlen markeren de notch met het littekenweefsel.

Waarom kan een knie met littekenweefsel niet strekken?

Om dit te begrijpen is enige anatomische kennis van de knie nodig. De locatie waar de voorste kruisband in het bovenbeenbot wordt geplaatst, wordt de ‘notch’ genoemd. De grootte van deze ruimte, de notch, is beperkt, wat een probleem kan veroorzaken als er littekenweefsel ontstaat. Eén van de oorzaken kan zijn dat de knie niet voldoende strekt in de beginfase van de voorste kruisband revalidatie. Een andere reden is vooral pech. Het overkomt je zonder duidelijke oorzaak. Door de vorming van littekenweefsel in de al beperkte ruimte resulteert dit meestal in een strekbeperking.

Is littekenweefsel of cyclops laesie in de knie schadelijk?

Na een voorste kruisband reconstructie lijkt er in de eerste weken weinig aan de hand te zijn. Na verloop van tijd wordt het echter steeds moeilijker om de knie volledig te strekken. Na het oefenen en mobiliseren van de strekking lijkt het weer beter te gaan, tot de volgende fysiotherapiesessie. De knie wordt tijdens de behandeling meestal alweer stijf, en dit ritueel herhaalt zich week in, week uit. De strekking kan soms progressief beperkt zijn, met waarden tussen 5 en 30 graden. Hoewel een strekbeperking op zichzelf niet per se schadelijk is, bevordert het de revalidatie allerminst. Een beperking in de strekking leidt tot een afwijkend sta- en looppatroon, en de spieren (quadriceps) kunnen niet optimaal getraind worden. Een dergelijke beperking kan de revalidatie neigen te doen falen.

Wat kan je doen aan littekenweefsel of cyclops laesie in de knie?

Het oefenen van de strekking direct na de voorste kruisbandreconstructie is van groot belang en het verkleint de kans op littekenweefselvorming. Toch kan het voorkomen dat er een cyclops laesie ontstaat, soms a-symptomatisch (zonder klachten). Als er toch sprake is van een strekbeperking, kan een arts overwegen een MRI-scan uit te voeren. Helaas wordt een cyclops laesie niet altijd herkend op de beelden van een MRI. In dergelijke gevallen wordt vaak geadviseerd door te gaan met oefeningen gericht op het verbeteren van de strekking. Verbetert de strekking niet, blijft de kracht achter en ervaart de cliënt pijnklachten, dan kan een kijkoperatie worden overwogen. Tijdens deze ingreep wordt het littekenweefsel verwijderd. Het is essentieel om direct na de operatie te starten met fysiotherapie, gericht op het verbeteren van de strekking en het trainen van de quadriceps. De knie heeft namelijk de neiging om weer te verstijven of om littekenweefsel opnieuw te laten groeien. Na het verwijderen van het littekenweefsel ervaren cliënten vaak een enorme opluchting en een gevoel van vrijheid in bewegen.