Waarom duurt de voorste kruisband revalidatie zo lang?
Written by Mathijs van der Meer
Co-written by Wouter Welling
Een voorste kruisband revalidatie duurt gemiddeld 9 tot 12 maanden en soms langer. Na de revalidatie verwacht meer dan 90 procent van de amateursporters zonder restricties terug te keren op het oude sportniveau. Helaas blijkt uit onderzoek dat slechts twee op de drie mensen dit lukt. In dit blog beschrijven we waarom de terugkeer naar sport een complex en uitdagend proces is en krijg je antwoord op de vraag: hoe en waarom duurt een voorste kruisband revalidatie zo lang.
Een voorste kruisband revalidatie is complex
Voorste kruisband blessures zijn helaas een groot probleem binnen de amateur- en professionele sport. Een groot aantal bekende Nederlandse topsporters heeft bijvoorbeeld een verleden met een voorste kruisband blessure. Zo hebben we in 2020 de revalidatie van de voetballer Memphis Depay kunnen volgen. Na 6,5 maand heeft hij succesvol zijn rentree gemaakt bij zijn club. Helaas is terugkeer naar sport niet gegarandeerd, zo heeft handbalster Estavana Polman in een van haar eerste wedstrijden opnieuw haar voorste kruisband gescheurd. De revalidatie na een voorste kruisband operatie is een individueel en dynamisch proces. Dit betekent dat het proces er voor iedereen anders uit ziet. Succes is helaas niet vanzelfsprekend.
In dit blog beschrijft Wouter Welling zijn ervaringen en onderzoeksresultaten op het gebied van een veilige terugkeer naar sport na een voorste kruisband reconstructie. Hij is bewegingswetenschapper en werkzaam bij PRO-F in Enschede. In 2022 is hij gepromoveerd op het onderwerp terugkeer naar sport na een voorste kruisband reconstructie aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Waarom heb je een voorste kruisband nodig bij het sporten?
De voorste kruisband zorgt ervoor dat de tibia (het onderbeen) niet te ver naar voren beweegt ten opzichte van het femur (bovenbeen). De voorste kruisband zorgt hierbij voor het remmen van de voorwaartse beweging van het onderbeen ten opzichte van het bovenbeen. Daarnaast heeft de voorste kruisband een stabiliserende rol bij rotatiebewegingen die bijvoorbeeld veel gemaakt worden bij pivoterende sporten. Dat zijn sporten waarbij veel wenden en keren plaatsvindt zoals voetbal, hockey, handbal of basketbal.
Wat zijn de gevolgen van een gescheurde voorste kruisband?
Wanneer de voorste kruisband scheurt, betekent dit dat de remmende factor van het schuiven van het onderbeen ontbreekt. Hierdoor verliest de knie aan stabiliteit en kan de patiënt het gevoel hebben door de knie te zwikken door de instabiliteit die is ontstaan.
Het scheuren van de voorste kruisband wordt ook wel de hartaanval van de knie genoemd. De knie en het beweegsysteem worden ontregeld door een gebrek aan stabiliteit en proprioceptieve feedback. Met deze nieuwe situatie moet het lichaam leren omgaan. Om weer te sporten wordt er vaak gekozen voor een reconstructie van de voorste kruisband met een lichaamseigen pees. Dit zorgt in grote mate voor het herwinnen van de stabiliteit, maar hiermee wordt de proprioceptie niet hersteld. Immers, je vervangt een ligament door een pees. Door het gebrek aan proprioceptie kan de knie minder goed via snelle reflexen reageren. Dit is mogelijk een van de verklaringen waarom er recidief letsels zijn.
Tijdens de voorste kruisband revalidatie moet het beweegsysteem hersteld worden, denk bijvoorbeeld aan spierkracht en reflexmatig bewegen. De spierkracht is in veel gevallen sterk afgenomen door de periode van inactiviteit na de blessure en de operatie. Weer normaal en gezond bewegen vraagt om een langdurige en intensieve revalidatie. Deze revalidatie bepaalt ook in grote mate of je succesvol herstelt en weer kan sporten.
Veldtraining is een belangrijk onderdeel van de voorste kruisband revalidatie.
Waarom duurt de terugkeer naar sport na een voorste kruisband reconstructie zo lang?
Na een voorste kruisband operatie moet de knie eerst genezen. De voorste kruisband moet ingroeien, spieren moeten weer op kracht komen en leren om met elkaar samen te werken. Dit is een normaal biologisch proces en duurt bij iedereen ongeveer even lang. Dit is een belangrijke reden dat het herstel ongeveer 9-12 maanden duurt.
Daarnaast is sport complex en daar moeten sporters op voorbereid worden. Het lichaam moet veel fysieke krachten leveren op onverwachte momenten, onder wisselende omstandigheden en vaak met tijdsdruk. Je moet snel kunnen reageren op situaties die je van tevoren niet goed kan inschatten. Denk aan richtingsveranderingen, een tackle ontwijken of landen na een duel in de lucht. Hiervoor heb je voldoende spierkracht nodig, maar ook een goede landingstechniek en kwaliteit van bewegen.
De terugkeer naar het sportveld is dus uitdagend omdat het lichaam wordt blootgesteld aan complexe, snelle en krachtige bewegingen. Het opnieuw aanleren van deze bewegingen moet stapsgewijs worden opgebouwd. Van simpele bewegingen naar complexe bewegingen met dubbeltaken. De kracht moet worden opgebouwd tot de benen volledig zijn aangesterkt.
Keert iedereen terug naar sport? (are we there yet?)
Het hervatten van sport is na een voorste kruisband reconstructie dus een uitdagende doelstelling. Dit doel is helaas niet gegarandeerd en dit blijkt ook wel uit de cijfers. Ongeveer 65 procent keert terug op het oude sportniveau. Eenmaal terug op het oude sportniveau is de kans ongeveer 25 procent dat dezelfde kruisband of de kruisband aan de andere zijde scheurt. Ter ondersteuning om te bepalen of iemand weer klaar is om te gaan sporten gebruiken fysiotherapeuten verschillende testen.
Samenvatting
Een voorste kruisband blessure is een veel voorkomende blessure bij zowel amateur als professionele sporters. De revalidatie duurt lang omdat het biologisch herstel ruim tijd nodig heeft en sport bestaat uit complexe beweegpatronen waar uitgebreid op geoefend moet worden. Na een voorste kruisband reconstructie, keert slechts twee derde terug op het sportveld. Wanneer je wel klaar bent voor de terugkeer naar sport kan je lezen in deze blog: Testen en meten in de voorste kruisband revalidatie: de zin en onzin.
Heb jij succesvol gerevalideerd en heb je tips voor andere, laat dan een bericht achter onder dit blog.
