6 criteria voor veilig hardlopen na een kruisband operatie

[lwp_divi_breadcrumbs _builder_version=”4.22.2″ _module_preset=”default” global_colors_info=”{}”][/lwp_divi_breadcrumbs]
Michael de Levie fysio en kniespecialist

Written by Michael de Levie

juli 24, 2023

Een van de belangrijkste doelen voor een client na een voorste kruisband operatie is om weer te kunnen hardlopen.  Een veelvoorkomende vraag en wat de fysiotherapeut dagelijks te horen krijgt is “ Wanneer kan ik beginnen met hardlopen”. Om veilig te kunnen hardlopen na een voorste kruisband operatie moet je voldoen aan een aantal criteria. Welke criteria dat zijn lees je in deze blog.

Wanneer mag ik beginnen met hardlopen na een voorste kruisband operatie?

Na een voorste kruisband operatie vinden er een aantal veranderingen plaats. De knie is stijf, gezwollen en de spierkracht neemt in een snel tempo af. De eerste weken loop je op krukken waarbij je zal merken dat het looppatroon gestoord is. Het kost meerdere weken tot maanden om weer een symmetrisch looppatroon te krijgen. De kracht en looptechniek moet getraind worden om goed te kunnen hardlopen. 

Wat gaat er mis als je te vroeg start met hardlopen?

De meeste revalidanten beginnen met hardlopen op een hardloopband. Een hardloopband is voorspelbaar, de snelheid kan je instellen en de band is egaal. Op straat rennen zal een grotere uitdaging zijn met onder andere scheefliggende tegels. Start je (iets) te vroeg met hardlopen, wees dan gerust er kan niet heel veel mis gaan, maar een geïrriteerde en/of geprikkelde knie is mogelijk. Het gevolg van een overbelaste knie is meer pijn en soms een gezwollen knie. Een verstoord hardlooppatroon kan ook elders in de beweegketen leiden tot pijnklachten. Het hardlopen voortzetten en de pijn negeren heeft over het algemeen geen zin.

Wat gaat er mis met hardlopen:

  • De beweging van het aangedane been is klein en stijf en het ritme tussen de benen verschilt.
  • Minder strekking en buiging van de knie ten opzichte van de andere zijde.
  • Passief zwaar en/of zittend looppatroon
  • Landing met volledig  gestrekte knie.
  • Asymmetrische voetlanding (voorvoet en een haklanding andere zijde)

Samengevat, er zijn meerdere signalen tijdens het hardlopen die kunnen duiden op een asymmetrisch looppatroon. Belangrijk is om naar het ritme en/of impact van de landing te luisteren en de hoek veranderingen van de benen te observereren. Een video-analyse kan een overweging zijn om het looppatroonn nauwkeuriger in kaart te brengen.

Criteria voor hardlopen na een voorste kruisband operatie

Criteria om te starten met hardlopen

De voorste kruisband revalidatie verloopt voorspoedig. Je bent inmiddels een lange periode aan het trainen en de kracht gaat goed vooruit. Het moment is aangebroken waarop je aan je fysiotherapeut vraagt: wanneer mag ik beginnen met hardlopen? Voorheen werd de revalidatie op basis van tijd (time based) ingedeeld. Vanaf week 6 geen krukken meer, op week 14 beginnen met hardlopen en na 9 maanden kan je weer sporten. Deze methode van revalideren bleek niet houdbaar en leidde vaak ertoe dat iemand nog niet klaar was voor een bepaalde (sport)belasting. Een kruisband revalidatie is een individueel proces en verloopt bij iedereen anders. Dit heeft geleid tot criteria based revalideren. Een voorste kruisband revalidatie bestaat uit fases en per fase gelden criteria die gehaald moeten worden. Alhoewel er nog onderzoek gedaan wordt, zijn er ook voor hardlopen (voorlopige) criteria opgesteld. Voldoe je hieraan dan mag je starten met hardlopen. 

Klinische criteria:
  • Geen tot minimale zwelling
  • Geen tot minimale pijn (<2 NPRS)
  • Kniebuiging >120 graden
  • Volledige extensie

Is de kniefunctie nog niet volledig hersteld, dan is hardlopen niet verstandig. De kans op overbelasting, pijnklachten of irritatie neemt dan toe. 

Spierkracht criteria:
  • Isokinetic (biodex) verschil tussen de benen moet minder dan 20% zijn.
  • Isometrisch krachttest van de quadriceps mag verschil niet groter zijn dan 30%.

Leg press en bepaalde kuit oefeningen kunnen ook gebruikt worden. Hierbij kan een richtlijn zijn 1.25x lichaamsgewicht. Bedenk wel dat elke leg press anders is en daarmee dus de schaalverdeling van de kilogrammen. Wees dus terughoudend met hier conclusies uit te trekken.

Functioneel criteria:
  • One leg squat 10 herhalingen.
  • Eén benige hopjes achter elkaar.
  • Hoptesten.

Gemiddeld wordt gestart met hardlopen rond 12 weken. Hoptesten afnemen rond die periode is echter niet verstandig en risicovol.

Voorste kruisband biodex meting

Eerder of later starten met hardlopen

Gemiddeld wordt er rond de 12de week na de operatie gestart met hardlopen. Volgen we de criteria, dan is het om twee redenen eigenlijk niet mogelijk om rond 12 weken te starten met hardlopen. Een van de eisen om te kunnen hardlopen, is namelijk een krachtsverschil van minder dan 20 procent tussen beide benen (isokinetic test biodex). De tweede reden is dat we pas testen op 4 maanden (week 16). Begin je voor 4 maanden met hardlopen dan kan je niet objectief bepalen of aan de kracht eis is voldaan. Het zou best weleens een goede ontwikkeling kunnen zijn om later met hardlopen te beginnen. De knie heeft hierdoor meer tijd voor het genezingsproces en de ontwikkeling van de kracht. Hoe we de criteria moeten interpreteren en implementeren blijft een interessante vraag en discussie. Hierna kan je lezen hoe wij omgaan met de criteria in onze praktijk.

Hier volgen de criteria die wij hanteren in de praktijk:

  • Geen tot minimale zwelling.
  • Goede strekking.
  • 4 series van 10 één benige squats goed uitvoeren.
  • Squat jumps 2 benig.
  • Eén benige dynamisch goed uitgevoerde hopjes 10 keer achter elkaar.
  • Start gemaakt met trippelen.

Bij ons in de praktijk starten we met hardlopen gemiddeld tussen week 12 en 18. Voor de meeste revalidanten geldt dat beginnen  met hardlopen in week 12 ambitieus is. Mijn persoonlijke voorkeur is om wat meer tijd te nemen en de knie goed voor te bereiden op het hardlopen.

We zijn benieuwd in welke week jij begonnen bent met hardlopen en op basis van wat jouw fysiotherapeut dit heeft besloten. Laat een bericht achter onder aan deze blog.

Tips en opbouwen van hardlopen

Wil je weer beginnen met hardlopen, dan is het belangrijk om te beseffen dat je vaak al maanden niet meer hebt gerend. Het is dus zaak om je lichaam te laten wennen aan de hardloopbelasting gedurende de voorste kruisband revalidatie. Hier volgen een viertal tips die hierbij kunnen helpen.

Tip 1: begin met korte intervallen. Een voorbeeld is 3×30 seconden rennen op een rustig tempo, afgewisseld met een actieve wandelpauze van een minuut.

Tip 2: hardlopen met een relatief hoge pasfrequentie (160-170 per minuut). 

Tip 3: actief rennen. Een actieve knie inzet tijdens het rennen kan hierbij helpen.

Tip 4: hardlopen zonder schoenen. Rennen zonder schoenen  stimuleert het actieve looppatroon, doordat je automatisch een mid- of voorvoet landing krijgt. Let op: ben je niet gewend om te rennen zonder schoenen dan bestaat de kans op voet en kuitklachten. Mijn persoonlijke voorkeur is om revalidanten hard te laten lopen met schoenen. In uitzonderlijke gevallen kies ik ervoor om zonder schoenen te rennen om een actiever looppatroon te stimuleren.

Zoals gezegd laat het lichaam wennen aan hardlopen en bouw de snelheid en duur rustig op. Schrik niet als de knie wat gevoeliger is na de eerste paar loopjes dat trekt vaak snel weer weg. Toenemende zwelling en pijn zijn indicaties om te overleggen met je fysiotherapeut. Bij verschillende praktijken is het mogelijk om een hardloop analyse te doen. Dit kan een overweging zijn als je klachten blijft houden met hardlopen. 

Samengevat

Hardlopen is een complexe vorm van bewegen. Om te kunnen hardlopen moet geïnvesteerd worden in kracht, stabiliteit en coördinatie. Het hardloopprogramma moet geleidelijk worden opgebouwd en neem hiervoor de tijd. Het is zonde dat er pijnklachten ontstaan door een te progressieve opbouw van het programma. Ik ben benieuwd hoe jouw ervaring was met het starten van hardlopen na een voorste kruisband operatie. Heb jij nog tips of ideeën voor lotgenoten of ben je een fysiotherapeut en hanteer je andere criteria. Laat een bericht achter onder aan deze blog. 

Blijf op de hoogte en meld je aan voor de nieuwste updates.

Subscribe

* indicates required

Contact

preloader