Dummy
De operatieve behandeling bij knieartrose
Informatie over de knieprothese en standbeen correctie (osteotomie).
Preoperatief
Operatie
Revalidatie
Resultaat
Risico's
Kosten
Voorbereiden op een knieprothese
Mensen met artrose hebben wisselend, maar meestal meerdere maanden of jaren knieklachten. Het lichaam wil mobiel blijven en zoekt naar oplossingen om te kunnen blijven bewegen.
Compensatie:
Langdurige pijn in de knie resulteert in aangepast bewegen. Het is een goede strategie van het lichaam, want hierdoor kan je blijven bewegen. Op de langer termijn kunnen hierdoor echter klachten ontstaan aan andere gewrichten (rug, heup en schouders)
Ontsteking:
Artrose in de knie veroorzaakt ontstekingsreacties (zonder bacteriën) in de knie. Een ontsteking gaat samen met een zwelling van het gewricht. Vocht in de knie heeft een negatief effect op de bovenbeenspieren. Hierdoor vermindert de kracht, stabiliteit en coördinatie van de knie.
Mobiliteit:
Artrose resulteert in stijfheid van de knie. Het buigen en strekken kunnen hierdoor beperkt zijn.
Oefenen:
Voor een sneller en beter herstel is het belangrijk om vóór de operatie met bovengenoemde factoren aan de slag te gaan. Gericht oefenen helpt het gecompenseerd bewegen te verminderen en de bovenbeenspieren te versterken. Door mobilisaties kan de buiging en strekking verbeteren. De knie heeft de vervelende eigenschap om na de operatie weer te verstijven in de positie van voor de operatie. De uitkomst van de operatie zal gedeeltelijk afhangen van een goede mobiliteit en symmetrie tijdens het lopen en staan.
De fysiotherapeut kan helpen met oefeningen, mobilisaties en tips ter voorbereiding op de operatie.
Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de leefregels en verwachtingen na de operatie. Vraag je fysiotherapeut of arts naar de voor jouw specifieke situatie.
Denk hierbij aan de volgende zaken:
- Wat zijn de leefregels?
- Welke oefeningen moet je doen?
- Op welke symptomen moet je letten? Hoe loop je met krukken?
Maar ook praktische zaken als:
- Hoe lang kan je niet werken?
- Wanneer mag je weer buiten fietsen?
- Wanneer mag je weer autorijden?
- Welke sporten kan je straks weer doen?
Tip:
Ben je te zwaar dan is het verstandig onder begeleiding van een diëtist gewicht te verliezen. Elke kilogram die je voor de operatie kan kwijtraken is winst. Bij een BMI >38 wordt er geen operatie uitgevoerd.Indien je rookt is dit het moment om te stoppen. Roken heeft een negatief effect op de circulatie en herstel.
Operatie mogelijkheden bij artrose
De operatieve mogelijkheden zijn:
- Osteotomie | Standbeen correctie
- Halve of totale knieprothese
- Nettoyage (uitzondering)
Bespreek met je arts welke behandeling voor jou geschikt is.
Totale knieprothese
Halve knieprothese
Standbeen correctie (osteotomie)
Herstellen na een knieprothese:
Houd er rekening mee dat revalideren tijd kost. 3 tot 12 maanden is nodig voor het optimale herstel van de knie. De revalidatie gaat niet vanzelf en je zal zelf hard aan je herstel moeten werken. De behandelfrequentie is één tot drie keer per week. Hierbij doorloop je een aantal fases waarbij de fysiotherapeut je zal begeleiden.
Fase 1: herstel van de wond, de mobiliteit en spierfunctie. Focus is herstel van de ADL-activiteiten
Fase 2: het verder verbeteren van de mobiliteit en starten met functionele oefeningen.
Fase 3: gericht op de persoonlijke doelstellingen de oefentherapie opbouwen.
Fase 4: eventueel de sportfase waarbij specifiek getraind wordt op je sport.
In het ziekenhuis:Of je dezelfde dag na de operatie alweer naar huis mag, hangt af van het beleid dat het ziekenhuis voert. Verblijf je in het ziekenhuis dan leer je samen met de fysiotherapeut lopen met krukken, traplopen, transfers maken in en uit bed, het gecontroleerd buigen en strekken van de knie en oefeningen voor thuis.
De oefeningen voor thuis bestaan uit mobiliteit (buigen/strekken), spieren versterken en het circuleren van het been. In het begin mag je alleen aantippend lopen op de krukken (5-10% lichaamsgewicht op het been).
Naar huis:Zodra je thuiskomt, neemt je eigen fysiotherapeut de begeleiding over. Het is aanbevolen om dezelfde week te starten (tenzij anders geadviseerd vanuit het ziekenhuis)
Wat kan je verwachten: Een intensieve revalidatie waarbij de focus ligt op het verbeteren van de mobiliteit en kracht. Hierbij is het belangrijk rekening te houden met de belastbaarheid van de knie, die in het begin van de revalidatie laag zal zijn. De behandelfrequentie zal één tot drie keer per week zijn.
De zwelling van het been en blauwe plekken na het plaatsen van de knieprothese.
Korte termijn doelstellingen zijn:
- Verbeteren van de buiging en strekking (volledig strekken tot 0 graden en buiging tot 90 graden).
- Verbeteren van de controle en kracht van de bovenbeenspieren.
- Oefeningen ter bevordering van de circulatie van het onderbeen (je zit immers een groot deel van de dag stil)
- Voorkomen van secundaire klachten (lang stil zitten/liggen geeft stijfheid en klachten van de rug, heup en eventueel enkel of andere gewrichten) Als fysiotherapeut behandel je niet alleen de knie, je revalideert de mens als geheel.
- Loopscholing met krukken aantippend lopen.
Na 2 weken start je met fietsen op de hometrainer en geleidelijk worden de oefeningen opgebouwd. De strekking in deze fase moet volledig zijn en buiging neemt door het fietsen geleidelijk verder toe. Probeer meerdere keren per dag te fietsen.
In overleg met je fysiotherapeut mag je;
- Na 6 weken starten met buiten fietsen (hometrainer zodra 100-110 graden buiging gehaald wordt).
- Na 6 weken zwemmen.
- Na 6-12 weken autorijden.
- Na 6 weken met het openbaar vervoer.
- Na 3-4 maanden tennissen.
- Na 3-4 maanden licht tot zwaar werk verrichten.
Algemene tip:Doe de revalidatie bij een gespecialiseerde fysiotherapeut. De fysiopraktijk moet over voldoende faciliteiten beschikken om te oefenen en trainen. Daarnaast is het prettig om te revalideren met gelijkgestemden die dezelfde operatie hebben gehad. Een revalidatie van 3 tot 12 maanden is lang en het sociale aspect en de trainingsomgeving bieden voldoende uitdaging. Het is fijn om van iemand die al een paar maanden verder is, te horen dat de pijntjes die je nu voelt over enige tijd verbeteren.
Tot slot: Houd er rekening mee dat iedereen herstelt op zijn eigen tempo. Van invloed hierop zijn de status van de knie vóór de operatie, trainingservaring, maar ook simpelweg de biologie. Ieder mens is anders.
De uitkomst na een knieprothese:
De pijn is afgenomen dan wel verdwenen. In het dagelijks leven is wandelen, traplopen en het uitvoeren van sportactiviteiten mogelijk. Het soort sport, niveau en intensiteit zal hierbij wel uitmaken. Teamsport en (lang)hardlopen is één meestal niet mogelijk en ook niet verstandig. Om spaarzaam met het gewricht om te gaan is fietsen, zwemmen, schaatsen en fitness beter om te doen. Na verloop van tijd kan de pijn door artrose geleidelijk toch weer toenemen. Een knieprothese kan dan een mogelijkheid zijn.
De uitkomst na een standbeen correctie:
De pijn is afgenomen dan wel verdwenen. In het dagelijks leven is wandelen, traplopen en het uitvoeren van sportactiviteiten mogelijk. Het soort sport, niveau en intensiteit zal hierbij wel uitmaken. Teamsport en (lang)hardlopen is één meestal niet mogelijk en ook niet verstandig. Om spaarzaam met het gewricht om te gaan is fietsen, zwemmen, schaatsen en fitness beter om te doen. Na verloop van tijd kan de pijn door artrose geleidelijk toch weer toenemen. Een knieprothese kan dan een mogelijkheid zijn.
De risico’s van een knieprothese:
Neem de tijd voor je herstel en luister goed naar je fysiotherapeut. Houd je aan de richtlijn van de revalidatie.
Voorkomende klachten tijdens je revalidatie kunnen zijn:
- Een stijve knie met buigen en/of strekken.
- Aanhoudende pijnklachten die niet goed reageren op fysiotherapie.
- Pijnklachten rond de knieschijf (veel voorkomend, maar goed te behandelen).
- Overbelaste knie door te hoge belasting in het dagelijks leven.
- Te progressieve opbouw van de trainingsbelasting.
- Uitglijden of vallen (natte ruimtes)
Deze knieoperatie is een bewuste keus en daar hoort revalideren bij. Het is zes tot twaalf weken gedisciplineerd de leefregels en huiswerk oefeningen volgen om het beste effect van de operatie te behalen. Na deze periode is de cruciale fase voorbij en is het belangrijk om verder fit te worden.
Neem in onderstaande gevallen altijd contact op met je behandelend arts:
- Staan op het been niet meer mogelijk, terwijl dit eerder goed ging.
- Koorts boven de 38,5 graden Celsius.
- De knie wordt abnormaal dik en gaat meer pijn doen.
- De kuit is dik, rood, pijnlijk en warm (mogelijk trombosebeen).
- Als je het om andere redenen niet vertrouwt.
Vergoeding en kosten
In Nederland is de verzekering goed geregeld. Iedereen heeft een basisverzekering. Toch zijn er meestal veel vragen over de verzekering en fysiotherapievergoeding.
Conservatief:
Bij conservatief herstel wordt fysiotherapie niet vergoed vanuit de basisverzekering. Indien je aanvullend bent verzekerd voor fysiotherapie kun je deze gebruiken voor begeleiding bij de revalidatie. Is dit niet of onvoldoende het geval dan betaal je de (resterende) fysiotherapie behandelingen zelf.
Operatief:
Na een operatie heb je meestal intensief fysiotherapie nodig. Het systeem in Nederland is zo ingericht dat je 20 behandelingen nodig hebt om in een chronisch zorgtraject te vallen. Vanaf de 21ste behandeling ben je chronisch (onbeperkt medisch noodzakelijk) verzekerd voor een jaar fysiotherapie vanaf de operatiedatum. Een verwijzing van de orthopeed is hiervoor noodzakelijk.
Voor de eerste 20 behandelingen kan je jezelf verzekeren via je aanvullende verzekering. Heb je een aanvullende verzekering van 9 behandelingen, dan betaal je 11 behandelingen zelf. Heb je geen aanvullende verzekering, dan betaal je 20 behandelingen zelf. Eén fysiotherapie behandeling kost ongeveer 25-35 euro.
Een behandeling uit het aanvullende pakket gaat niet ten koste van je eigen risico. Zodra de behandelingen worden gedeclareerd uit het basispakket, dus vanaf 21ste behandeling, betaal je wel eigen risico. De operatie wordt ook betaald vanuit je eigen risico. Het eigen risico loopt per kalenderjaar. Als de fysiotherapeutische behandeling doorgaat na 1 januari, dan betaal je opnieuw je eigen risico.
Na het lezen van deze informatie over de verzekering en het eigen risico is het goed mogelijk dat je vragen hebt of dat er onduidelijkheden zijn. De situatie kan per persoon verschillen, dus overleg daarom altijd met je fysiotherapeut en lees goed de algemene voorwaarden van je verzekering.
