Gescheurde voorste kruisband snel opereren

Een gescheurde voorste kruisband kan leiden tot instabiliteit en beperkingen in de knie. Een operatie kan helpen om de kruisband te herstellen en verdere schade te voorkomen. Maar hoe snel moet een gescheurde voorste kruisband worden geopereerd en wat zijn de voordelen van een snelle interventie? In deze blog gaan we dieper in op deze vraag en krijg je tips voor het nemen van de juiste beslissing.

Instabiele knie

Laten we beginnen bij het begin: wat is een instabiele knie? Met een beetje fantasie kan je de stabiliteit van de knie vergelijken met een hoge toren die ondersteund wordt door een uitgebreide draagconstructie. De toren bestaat uit draagbalken en verbindingsstukken die net als botten en ligamenten (zoals de voorste kruisband) zorgen voor een passieve stabiliteit. In een situatie waarbij een van deze structuren kapotgaat ontstaat er een wankel evenwicht en stort de toren mogelijk in. Hoe groot deze kans is weet niemand. De draagconstructie kan de toren nog overeind houden. Als deze goed georganiseerd is blijft de toren staan. Bij de knie is dit het spiersysteem en omdat deze aangestuurd en getraind kan worden noemen we dit de actieve stabiliteit.

Een stabiele knie bestaat dus uit een een passieve en actieve stabiliteit. Dit wordt ook wel een functioneel stabiele knie genoemd. Scheur je de voorste kruisband dan is de passieve stabiliteit van de knie verminderd. Een goed getraind spiersysteem (de actieve stabiliteit) kan dit mogelijk opvangen. Door deze compensatie strategie kan je toch spreken van een functioneel stabiele knie. Je ervaart geen instabiliteit en kan met vertrouwen bewegen en sporten. Wil je meer lezen over de kruisband klik hier.

Een gescheurde voorste kruisband snel opereren of heb je een keus?

Het antwoord of een gescheurde voorste kruisband snel geopereerd moet worden is simpel. Nee, een voorste kruisband hoeft niet met spoed geopereerd te worden. Iedereen heeft een keuze en bepaald voorzichzelf of een voorste kruisband operatie nodig is. Artsen en fysiotherapeuten kunnen je hierover informeren en met je meedenken. In een gesprek worden de belangrijke factoren in kaart gebracht. Denk hierbij aan korte en lange termijn doelstellingen, werk, sport wensen, etc. Maar uiteindelijk staat de zorgverlener niet in jouw leven en kan hierdoor niet voor jou bepalen wat het beste is. Zo variabel als het leven is, zo zijn de doelstellingen. Daarom moet je voor jezelf afwegen welke behandeling het best past bij jouw persoonlijke situatie.

In sommige gevallen ontkom je er bijna niet aan om geopereerd te worden. Hierbij moet je denken aan:

• Multi ligamentair letsel (meerdere banden zijn gescheurd).
• Bijkomend letsel aan specifieke structuren, zoals:
  • Meniscusscheur die gehecht kan worden.
  • Posterolaterale hoek letsel (de achter/buitenzijde van de knie).
• Een slot knie (door een omgeklapte meniscus kan de knie niet volledig strekken en loopt het bewegen soms vast).
• Een kruisband ruptuur die nagenoeg tegen het bot aan scheurt kan met nieuwe operatietechnieken soms gehecht worden (in ontwikkeling).

Voor meer informatie zie www.consultkaart.nl.

Het beste resultaat

Terug naar de hoofdvraag. Is het nu verstandig om snel te opereren of de voorste kruisband reconstructie uit te stellen?

In recent uitgebracht onderzoek van Reijman et al (2021)* zijn deze twee behandelmogelijkheden met elkaar vergeleken bij een groep mensen die alleen hun voorste kruisband hebben gescheurd. Van de deelnemers onderging de ene helft binnen twee maanden een voorste kruisband reconstructie, de andere helft werd niet direct geopereerd. Beide groepen hebben gerevalideerd onder begeleiding van een fysiotherapeut.

De belangrijkste resultaten na twee jaar:

• 50 procent van de mensen uit de groep zonder operatie werd in een later stadium alsnog geopereerd. De reden voor de operatie was vaak aanhoudende instabiliteit.
• Beide groepen behaalde goede resultaten met hun revalidatie. De knie was weer goed belastbaar en sport kon al dan niet volledig hervat worden.
• Snel opereren heeft een minimaal beter resultaat dan de operatie uitstellen.
• In beide groepen keert minder dan de helft terug op het oude sportniveau.
  • Snel opereren: 43 procent, uitstellen: 31 procent.
• Beide groepen zijn tevreden met hun behandeling:
  • Snel opereren: 93 procent, uitstellen: 91 procent.

De verschillen tussen snel opereren of de operatie uitstellen zijn maar klein. Daarnaast heeft het uitstellen van de operatie een aantal voordelen.

• Je ondergaat geen operatie en je loopt geen risico op complicaties.
• Conservatieve revalidatie is net zo intensief maar meestal korter dan de revalidatie na een operatie.
• Geen hoge ziekenhuiskosten.
• De kans op slijtage is voor beide groepen gelijk.
•  “Better in, better out”. Een goede voorbereiding levert meestal een beter resultaat op mocht je toch geopereerd worden.

Nadelen van de operatie uitstellen:

• Mocht je uiteindelijk toch nog geopereerd moeten worden dan duurt de totale revalidatie langer.
• Bij aanhoudende instabiliteit is de kans op meniscus letsel groter.

In de praktijk

Bij complex letsel waarbij niet alleen de voorste kruisband is gescheurd wordt snel opereren eerder aanbevolen. Hetzelfde geldt meestal ook voor topsporters. Zij willen zo snel mogelijk hun sport hervatten en hebben doorgaans minder of geen tijd om een conservatief traject af te wachten. Verder merken we in de praktijk dat jonge mensen die graag weer pivoterende contactsporten willen doen (zoals voetbal, hockey, basketbal, vechtsporten e.d.) uiteindelijk toch geopereerd worden. Er moet dan wel sprake zijn van een passief instabiele knie.

Voor de mensen die niet in deze groepen vallen is het belangrijk om te beseffen dat het lichaam een held is in compenseren. Door gericht te trainen kan het spiersysteem geactiveerd worden en mogelijk alsnog voldoende functionele stabiliteit waarborgen. De revalidatie moet echter aan verschillende eisen voldoen. Denk aan de intensiteit, buiten- en/of veldtrainingen en andere complexe coördinatie en stabiliteit vormen. Simpel gezegd moet de training van gelijk niveau zijn als na een voorste kruisband reconstructie.

Conclusie

Wat moet je nu doen na een voorste kruisband ruptuur? Het antwoord ligt helaas in het midden. Van de mensen met een voorste kruisbandruptuur redt 50 procent het zonder operatie. Het is echter nog onduidelijk welke factoren voorspellen wie het zonder operatie gaan redden. Met deze blog willen aangeven dat na een gescheurde kruisband een operatie niet per definitie de aanbevolen behandeling is. Welke behandeling het best past is een individuele afweging die in samenspraak met je orthopedisch chirurg gemaakt moet worden.

Een gescheurde voorste kruisband snel opereren of operatie uitstellen heb jij nog tips voor andere? Laat hieronder je reactie achter.

Bronnen:

* Reijman M, Eggerding V, van Es E, Arkel E, van den Brand I, van Linge J, Zijl J, Waarsing E, Bierma-Zeinstra S, Meuffels D. Early surgical reconstruction versus rehabilitation with elective delayed reconstruction for patients with anterior cruciate ligament rupture: COMPARE randomised controlled trial. BMJ 2021; 372 doi:  https://doi.org/10.1136/bmj.n375 (Published 09 March 2021).