Van het ene op het andere moment kun je niet meer sporten en ben je beperkt in je dagelijkse bezigheden. Het is vooral belangrijk om te rusten in de eerste week na dit knieletsel, en je bent waarschijnlijk op zoek naar adviezen en tips over hoe je kunt omgaan met een gescheurde voorste kruisband. In deze blog geven we 5 tips, oftewel eerste hulp bij een gescheurde voorste kruisband.
Herken de tekenen van een gescheurde voorste Kruisband
Voordat we de eerste hulpmaatregelen bespreken, is het belangrijk om de tekenen van een gescheurde voorste kruisband te herkennen. Het ontstaansmoment is meestal een draaibeweging, wisseling van richting of landing. De veelvoorkomende symptomen zijn onder meer:
- Zwelling van de knie binnen <24 uur.
- Ernstige pijn in de knie op moment van knieletsel.
- Een hoorbaar ‘knappend’ geluid op het moment van letsel.
- Soms onvermogen om volledig op het been te steunen (instabiliteit).
Tip 1: neem gedoseerde rust
Na een knieletsel en bij vermoeden van een gescheurde voorste kruisband is voldoende rust belangrijk. Het gaat hierbij om gedoseerde rust, want de knie volledig stilhouden is niet de bedoeling. Blijf bewegen binnen de pijngrens en doe knieoefeningen in overleg met je arts en/of fysiotherapeut. Het optimaliseren van de strekking is essentieel. Een omgeslagen meniscus kan soms een reden zijn dat dit niet lukt. Ook de buiging moet geoefend worden, maar in de acute fase gaat dit vaak moeizaam door de aanwezige zwelling. Tot slot is het ook relevant om de spieren rondom de knie te stimuleren. Door de aanwezige zwelling nemen de controle en kracht geleidelijk af. Door de spieren te oefenen probeer je dit proces te beperken. Gebruik eventueel elektrostimulatie om de spieren te activeren.
Tip 2: draag een kniebrace en krukken
Om de knie voldoende te ontzien en rust te geven, maar ook om toch enigszins mobiel te blijven, is het verstandig om te lopen met krukken. Meestal mag je de knie gewoon belasten en daarom is een normaal looppatroon met krukken aan te raden. Zodra de knie tot rust komt en de zwelling wegtrekt, kunnen de krukken worden afgebouwd. Een kniebrace wordt eigenlijk nooit gedragen na een voorste kruisbandblessure. Is de knie enorm instabiel en zwik je er bij het lopen makkelijk doorheen, dan kan een brace worden overwogen. Een kniebrace wordt wel geadviseerd zodra er verdenking is van multiligamentair letsel. In dit geval zijn er meerdere banden beschadigd en moet de knie genezen en beschermd worden.
Tip 3: koelen tegen de pijn
Het toepassen van ijs of coolpack op de knie is een effectieve manier om pijn te verlichten. Wikkel het ijs in een doek en breng het gedurende 15-20 minuten aan, herhaal dit elke paar uur gedurende de eerste 48 uur na het letsel. Ook de dagen en/of weken erna kan ijs pijnverlichting geven. Hoe vaak je het per dag gebruikt kan naar eigen inzicht worden toegepast (15-20 minuten). Ijs heeft geen effect op de zwelling.
tip 4: leg het been hoog
Het been hoog leggen geeft rust en helpt bij het verminderen van zwelling in de knie. Met gestrekt been op de bank liggen is een goede manier om het been hoog te leggen. Het been hoger leggen dan het hart is niet nodig. Naast het hoog leggen van de knie is het belangrijk om te blijven oefenen zoals aangegeven in punt 1. Leg geen kussen of opgerolde handdoek in de knieholte.
Tip 5: zoek een kniespecialist
Een gescheurde voorste kruisband is een ernstige blessure die professionele medische aandacht vereist. Het is belangrijk om een juiste diagnose te stellen en naast de voorste kruisband ook de andere structuren van de knie te laten beoordelen. Bij een knieletsel met verdenking van een voorste kruisbandblessure is het daarom altijd raadzaam om een arts te raadplegen. Een ervaren fysiotherapeut is uiteraard ook een optie. Indien geïndiceerd zal je arts en/of fysiotherapeut je doorverwijzen naar een orthopedisch chirurg voor vervolgonderzoek en behandeling.
Conclusie
Een gescheurde voorste kruisband is een vervelende blessure, maar met de juiste medische zorg is herstel mogelijk. De tips in deze blog helpen je hopelijk goed op weg. Toch is het belangrijk om geen zelfdiagnose te stellen en bij twijfel altijd contact op te nemen met een zorgprofessional.
