Een gescheurde meniscus is een veel voorkomende knieblessure bij zowel jong en oud. Het grote verschil tussen beide groepen is dat bij jonge mensen de oorzaak doorgaans een sportletsel is en bij ouderen een degeneratief meniscusletsel (de kwaliteit van meniscusweefsel neemt af). Tot enkele jaren geleden was een kijkoperatie gebruikelijk, maar tegenwoordig zijn de inzichten veranderd. Gerichte adviezen en het uitvoeren van knie oefeningen hebben een positief effect op de knieklachten en hebben de voorkeur boven operatief ingrijpen. In dit blog vind je vijf voor de eerste fase na het scheuren van de meniscus.

Verbeter de strekking van de knie

Na een meniscusscheur treedt vaak zwelling en pijn op. De natuurlijke reactie van mensen is om de knie licht gebogen stand te houden. Bij het maximaal strekken van de knie komt enige spanning op het aangedane weefsel. Daarom wordt het volledig strekken van de knie vaak vermeden. Voor een goed beweegpatroon is het strekken van de knie belangrijk, zelfs na een gescheurde meniscus. Door regelmatig te strekken, kun je de bovenbeenspieren trainen en het lichaam symmetrisch belasten tijdens het staan en lopen. Let op: bij bepaalde vormen van een gescheurde meniscus kan de meniscus omklappen of luxeren. De omgeklapte meniscus zorgt voor een blijvende obstructie in de knie. Hierdoor zit de knie op slot en kan de knie niet volledig  buigen en/of strekken. Het mobiliseren van de knie heeft in deze gevallen niet het gewenste effect.

Verbeter de buiging van de knie

Naast het strekken is het ook belangrijk om de knie goed te kunnen buigen. In de acute fase (de eerste week ongeveer) is het aanbevolen om de maximale buiging te beperken tot 90 graden, omdat de druk op de meniscus fors toeneemt na deze hoek. Hierdoor krijgt de meniscus de kans om te genezen. Zorg dat de buiging gradueel toeneemt na de acute fase op geleide van de pijn. Het oefenen van het buigen mag het strekken van de knie niet in de weg zitten. Goed strekken van de knie is essentieel.

Verbeter de spierkracht van de knie

Na een knieblessure kan door zwelling, pijn en asymmetrisch bewegen een afname optreden in zowel omvang, spierspanning als spierkracht van de bovenbeenspieren. Voldoende ontwikkelde bovenbeenspieren zijn essentieel, omdat ze onder andere zorgen voor kniestabiliteit en helpen bij het efficiënt verwerken van inwerkende krachten. Het trainen van de bovenbeenspieren is dan ook van groot belang, zelfs in de eerste fase na het scheuren van een meniscus. Hoe sneller de kracht kan worden opgebouwd, hoe kleiner het verlies zal zijn en hoe sneller normale dagelijkse en sportactiviteiten weer kunnen worden hervat.

Verbeter het looppatroon

Het looppatroon is de meest basale bewegingspatroon van de mens. Na een knieletsel is de knie vaak stijf, met beperkte strekking en buiging, en verminderde spierkracht. Hierdoor gaan mensen vaak anders lopen. Het oefenen van het looppatroon is daarom belangrijk, en hoe sneller dit hersteld wordt, des te meer vooruitgang er geboekt kan worden tijdens de knierevalidatie.

Functioneel knie oefeningen

Na het oefenen van de strekking, buiging, spierkracht en looppatroon is het ook essentieel om knie oefeningen te doen die helpen bij activiteiten zoals traplopen, hurken en hardlopen. Hiervoor moeten specifieke knie oefeningen worden uitgevoerd, zoals squats, stepoefeningen en andere functionele oefeningen voor de knie.

Tot slot

Het belangrijkste bij een gekwetst gewricht is dat deze weer optimaal moet kunnen bewegen voordat de spieren getraind kunnen worden. Een veelgehoorde uitspraak is “behandel eerst het gewricht en pas daarna de spieren”. Er kunnen verschillende redenen zijn, zoals een omgeklapte meniscus (bucket handle) of een andere vorm van meniscusscheur, waardoor de knie blokkeert. Maximaal strekken en buigen lukt meestal niet en dan kan een operatie nodig zijn om de knie te herstellen. Daarom is het aan te raden om de knie altijd te laten beoordelen door een huisarts om een optimaal behandelplan vast te stellen. In veel gevallen kan je aan de slag met knieoefeningen voor meniscusklachten.

YouTube voor meer knie oefeningen.