Dummy
Kniepijn door een jumpers knee
Informatie over de kniepees blessure.
Algemeen
Oorzaak
Symptomen
Onderzoek
Behandeling
Wat is een jumpers knee (springersknie)?
Aan de voorkant van de knie zitten twee pezen: de quadricepspees en patellapees. Deze pezen verbinden de quadriceps via de knieschijf aan het onderbeen. Door de quadriceps spieren aan te spannen kan de knie strekken.
Een pees bestaat uit collageen en is relatief slecht doorbloed. Hierdoor kan de pees grote trekkrachten verwerken en elastische energie opslaan tijdens het rennen, springen en andere bewegingsvormen. De keerzijde is dat een pees meer tijd nodig heeft om te herstellen na een beschadiging of overbelasting.
Peesklachten worden verdeeld in drie stadia:
Peesontsteking:
De pees kan ontstoken raken door overbelasting met sport. Een andere oorzaak is dat de kwaliteit van de pezen over de jaren afneemt. Bij geringe belasting/sport kan de pees overbelast raken. Kenmerkend is scherpe pijn ter hoogte van de aanhechting van de pees.
Pees dysrepair:
Wanneer de pees onvoldoende rust en tijd krijgt om te herstellen, kan de kwaliteit van de pees achteruit gaan. Er groeien kleine bloed-, en zenuwvaatjes in de pees en op de echo is doorgaans vocht te zien. Door de ingroei van de zenuwvaatjes is de pees pijnlijk.
Degeneratieve pees:
De peeskwaliteit is sterk verminderd door langdurig overbelasting door sport of veroudering van het weefsel (leeftijd gerelateerd, of na gips immobilisatie). De pees is duidelijk verdikt en erg pijnlijk bij het belasten en aanraken.
Hoe ontstaat een jumpers knee?
De twee voornaamste oorzaken van peesklachten zijn overbelasting door sport of afname van de peeskwaliteit door het natuurlijk verouderingsproces. De klachten ontstaan door een continu hoge sportbelasting (verstoorde arbeid rustverhouding) of een eenmalig forse inspanning in het geval van een degeneratieve pees.
Kniepeesklachten komen voornamelijk voor bij basketballers, voetballers en beoefenaars van andere explosieve sporten. De klachten ontstaan doorgaans wanneer de trainingsfrequentie en/of intensiteit van de training omhoog gaat.
De reden waarom je teamgenoot geen last krijgt en jij wel is lastig uit te leggen. De oorzaak voor peesklachten is multifactorieel.
- Hardlooppatroon (voetplaatsing).
- Verstoorde alignement van de knie ten opzichte van de heup.
- Stijve landingstechniek
- Verminderde kracht rond de heup en core stabiliteit.
- Verminderde kracht van de beenmusculatuur.
- Statiek van de voet (plat voeten of mobiliteit van de grote teen)
- Schoeisel.
- Ondergrond waarop gesport wordt.
- Arbeid rustverhouding.
- Intensiteit (hoogte van de sprong) en volume (hoeveelheid sprongen).
Wat zijn de symptomen en klachten bij een jumpers knee?
De pijnklachten ontstaan doorgaans geleidelijk. De eerste pijnklachten worden gevoeld na het sporten. De pijn is zeer kenmerkend en met één vinger aan te wijzen. Er kan een lokale zwelling aanwezig zijn. Er is geen vocht in de knie. De knie kan zonder weerstand normaal strekken en buigen. De pees kan stijf zijn in de ochtend, wat weer wegtrekt zodra je in beweging komt. Het traplopen, hurken en andere activiteiten met kracht op de knie kunnen de pijn provoceren.
Peesklachten kan je volgens de Blazinaclassificatie in 4 stadia verdelen;
Stadium 1: Peesklachten na de (sport)activiteit, die verdwijnen na een rustperiode.
Stadium 2: Peesklachten bij aanvang van de (sport)activiteit, die verdwijnen gedurende de warming up. Na de (sport)activiteit komen de klachten terug en verdwijnen pas weer na een langere rustperiode.
Stadium 3: Peesklachten bij aanvang, tijdens en na de (sport)activiteit. Vaak zijn er ook klachten gedurende normale dagelijkse activiteiten. De klachten verdwijnen pas na langdurige rustperiode.
Stadium 4: Continue peesklachten, ook bij rust en normale dagelijkse activiteiten. De klachten verdwijnen ook niet na langdurige rustperiodes.
Hoe kan je onderzoeken of je een jumpers knee hebt?
Het onderzoek bij de huisarts en fysiotherapeut bestaat uit een gesprek en lichamelijk onderzoek. De locatie van de pijn is het meest typerend voor een peesklacht. In het gesprek moet duidelijk worden wat de ernst en oorzaak van de klachten zijn. Tijdens het lichamelijk onderzoek wordt enerzijds de diagnose bevestigd, maar ook gekeken naar mogelijk oorzaken voor de klacht. Deze bevindingen leiden tot een behandelplan.De diagnose kan eventueel nog bevestigd worden door een echografie. Orthopedisch worden klachten aan de kniepees in uitzonderlijke gevallen geopereerd.
Wat kan je doen aan een jumpers knee?
Een belangrijk onderdeel van de behandeling is de cliënt leren om te gaan met arbeid : rust verhoudingen.
De revalidatie is grofweg in vier fases te verdelen:
- Reduceren van de pijn.
- Belastbaarheid van de pees opbouwen.
- Functionele oefentherapie.
- Sportspecifieke training.
Fase 1: Afstemmen van de verhouding arbeid rust. Eventueel ontstekingsremmers of pijnmedicatie (ibuprofen, diclofenac of paracetamol) Een isometrisch oefenprogramma. Hierbij gaat het om een kniehoek vast houden, zoals (bijvoorbeeld bij wall sits). Door de continue spanning van de quadriceps, wordt er spanning van de pees gevraagd. Hier gaat een pijndempende werking vanuit.
Fase 2: Door gericht de pees te belasten met trainingsvormen kan de trekvastheid van de pees verhoogd worden. Het accent hierbij is traag en zwaar trainen.
Fase 3: De training wordt uitgebreid met functionele en gerichte oefeningen. Hierbij gaat het om de stabiliteit, coördinatie en de gehele beweegketen optimaliseren.
Fase 4: Sportspecifieke oefeningen gericht op remmen, versnellen, springen wenden en keren als de sport deze vaardigheden vereist.
Een andere opbouw is:
- Isometrische oefentherapie
- Krachttraining
- Functionele training
- Snelheidstraining
- Plyometrie
- Return to sport/performance
Tips:
Matige pijn aan de kniepees is niet erg en kan weinig kwaad. Pijn die tijdens of na het sporten toeneemt is natuurlijk niet prettig. Het is in dat geval van belang om de belasting naar beneden bij te stellen. Herstel kan lang uitblijven en daarom is het niet gek om 1 tot 2 maanden de sportbelasting te reduceren. Sprint, spring en deelname aan partij of wedstrijden wordt afgeraden. Een alternatieve sport is een optie, of verkort te totale trainingstijden en frequentie per week. Het is altijd van belang om voorzichtig in beweging te blijven en fit te blijven. Een zorgverlener (fysiotherapeut, sportarts en/of huisarts) kan hier eventueel bij coachen.
