Achterste kruisband gescheurd

Een gescheurde achterste kruisband (AKB) ontstaat doorgaans door een ongeval of is het gevolg van een sportletsel. Een dashboardtrauma is het meest bekende traumamechanisme. Hierbij is de knie gebogen en is er een inwerkende kracht op de voorkant/bovenkant van het scheenbeen. Doordat het scheenbeen naar achter schuift t.o.v. het bovenbeen komt de AKB op rek en kan deze scheuren. Een overstrekking is ook mogelijk. Hierbij scheurt doorgaans eerst de voorste kruisband en als de kracht hoog genoeg is ook de achterste kruisband. Een achterste kruisbandletsel gaat vaak samen met een scheur van het kapselband-systeem aan de buiten- of achterzijde (posterolaterale hoek). Dit is een complex letsel dat doorgaans leidt tot een rotatoire instabiliteit. In dit geval is een operatie is meestal nodig om de stabiliteit van de knie te herstellen. 

In een vroeg stadium een AKB-letsel herkennen is belangrijk voor een adequate behandeling. Bijvoorbeeld door de knie te stabiliseren met een extensiebrace voor 2 tot 12 weken kan er in 77 tot 97 procent van de gevallen herstel van de AKB plaatsvinden. Is er sprake van blijvende instabiliteit die minder wordt door het dragen van een speciale AKB-brace, dan kan een reconstructie worden overwogen. 

Een AKB-letsel komt beduidend minder vaak voor dan een voorste kruisbandblessure. Hierdoor wordt dit letsel in de praktijk vaak gemist. Blijf daarom alert op het traumamechanisme. Een schaafwond op het scheenbeen bij een van voren inwerkende kracht (bumper auto, schop, botsing tegen paaltje) is bijvoorbeeld een goede indicator. 

Ten eerste is er een traumamoment nodig om de achterste kruisband te scheuren. Een hematoom (blauwe plek) in de knieholte kan zichtbaar worden door het scheuren van de band. Er ontstaat tamelijk snel een zwelling in de knie. De zwelling beperkt het buigen en strekken. De knie voelt stijf en bewegen gaat moeizaam. Soms ben je misselijk of duizelig direct na het trauma wanneer je wilt gaan staan en lopen. De knie is de eerste weken pijnlijk en staat meestal in een lichte buiging door de zwelling. 

Het is belangrijk om de knie goed te strekken. Leg daarom geen kussen of een ander voorwerp in de knieholte. De knie zal verstijven en om weer goed te kunnen strekken is intensief oefenen nodig. De kracht van het bovenbeen zal snel en flink afnemen door het vocht in de knie (reflex inhibitie). Minder kracht van de spieren betekent: verminderde stabiliteit, coördinatie en reflexmatig bewegen. De knie voelt zwak, ongecontroleerd en eventueel zelfs instabiel. 

Na het scheuren van de kruisband neemt de pijn snel af. Het kapsel van de knie en de binnen- of buitenband kunnen nog lang gevoelig zijn. Van een botkneuzing (bone bruise) hebben veel mensen langdurig last. Dit kan gemiddeld drie tot zes maanden aanhouden. Het herstelt uiteindelijk vanzelf. 

Soms kan het gevoel van instabiliteit bestaan met overstrekken of de trap aflopen. Is er een achterste kruisbandletsel met schade aan de buitenzijde, dan kan de knie rotatoire instabiel zijn. Tijdens het lopen in de steunfase ontstaat er een versterkte O-stand van de knie. Dit vergroot het risico op slijtage. Een blauwe plek aan de buitenzijde kan een indicatie zijn voor schade aan de buitenzijde van de knie.

Na een achterste kruisbandletsel kunnen in verloop van tijd knieschijfklachten ontstaan. Dit komt door de veranderde positie van het bovenbeen ten opzichte van het onderbeen, waardoor er meer druk op de knieschijf komt. 

Na een gerichte revalidatie nemen de beperkingen in het dagelijks leven af en is bij een geïsoleerd achterste kruisbandletsel hardlopen en sporten vaak weer mogelijk. Het is belangrijk om dit in goed overleg met je arts en fysiotherapeut te beoordelen. 

De diagnose van een achterste kruisbandletsel wordt vaak gemist omdat het niet vaak voorkomt. Toch is een diagnose redelijk makkelijk uit te vragen en het onderzoek is niet heel ingewikkeld. Het belangrijkste is om het traumamechanisme goed uit te vragen. 

De knie is het best direct na het knieletsel te onderzoeken. Door toenemende zwelling, pijn en hoge spierspanning neemt de betrouwbaarheid van het onderzoek snel af. Na gemiddeld zeven tot tien dagen neemt de betrouwbaarheid van het onderzoek weer toe.

Bij de verdenking van een achterste kruisbandletsel verwijst de huisarts of fysiotherapeut je naar de orthopeed. De orthopeed stelt wederom een aantal vragen en beoordeelt de knie. Op basis van zijn bevindingen zal de arts een MRI-scan voorstellen.

Met de MRI kan een orthopeed op een subtiele manier de structuren in de knie beoordelen. Op basis van de MRI kunnen een definitieve diagnose en een behandelplan worden opgesteld.

Na het stellen van de diagnose achterste kruisbandletsel zijn er twee mogelijkheden. Een conservatieve revalidatie of een operatie om de achterste kruisband te reconstrueren. 

De milde en matige achterste kruisbandletsels worden over het algemeen conservatief behandeld met fysiotherapie. Het gaat doorgaans om de geïsoleerde achterste kruisbandletsels van graad 1 en 2 (gedeeltelijk gescheurd). Door de goede doorbloeding treedt er vaak enige vorm van herstel op en verbetert de stabiliteit van de knie. Is er sprake van een graad 3 letsel van de achterste kruisband en bijkomend letsel aan de buitenzijde, dan is meestal een operatie nodig. Hoe de behandeling eruit ziet lees je hier: Lees meer.