Het meest herkenbare symptoom van het patellofemorale pijnsyndroom is pijn aan de voorzijde van de knie bij traplopen, hurken en fietsen. Daarnaast hebben de meeste mensen ook pijn rondom de knieschijf tijdens het zitten met gebogen benen. De pijn zit duidelijk aan de voorkant van de knie, maar is moeilijk met één vinger aan te wijzen. De meeste klachten gaan over met rust, maar bij het patellofemorale pijnsyndroom is het beloop anders. Uit onderzoek blijkt dat na 2 jaar nog 55% van de mensen dezelfde klachten heeft. Meisjes hebben 2.2 keer zo grote kans om knieschijf klachten te ontwikkelen. Vooral in de leeftijd van 14-24 jaar is een piek te zien. Een mogelijke oorzaak is dat de botten harder groeien dan de pezen en spieren. De spieren zijn dan onvoldoende in staat om de knieschijf goed te stabiliseren in de groef. 

Zoals gezegd heeft het klachten beloop een matig verloop. Een afspraak met de huisarts en/of orthopedisch chirurg is meestal de volgende stap. Ik hoor vaak dat meisjes van die leeftijd te horen krijgen dat het erbij hoort. Dat het groei gerelateerd is en ze ermee moeten leren leven. Of nog erger, dat het tussen de oren zit. Daar ben ik het niet mee eens! De helft van mijn patiënten die ik behandel zijn tussen de 14-24 jaar met patellofemorale pijnsyndroom en deze meisjes reageren positief op mijn behandeling. De pijnklachten nemen af en sporten is weer mogelijk.  

Groeien kan een oorzaak zijn voor de pijnklachten, maar dat wil niet zeggen dat er niks aan te doen is. Het is ook belangrijk om te weten dat op een mri-scan meestal niks te zien is, maar dit niet betekent dat je de pijn verzint. De pijn is er wel degelijk en echt. Er zijn meerdere structuren in de knie die pijn kunnen doen. Een mri-scan laat geen pijn zien, maar structuren die beschadigd zijn. Daarbij is het goed om te weten dat aangetoonde schade met een mri-scan niet per definitie pijnklachten geeft. Gezondheid is helaas niet zwart wit, maar eerder donkergrijs. Het is natuurlijk vrij verwarrend, maar de boodschap die ik wil meegeven is dat ook als er niks te zien is de pijn wel degelijk echt aanwezig is. 

In deze blog ga ik in op de 5 structuren die pijn kunnen geven in en rondom de voorzijde van de knie tijdens fietsen, traplopen, hurken en sporten als je last hebt van het patellofemorale pijnsyndroom. 

Wat veroorzaak de pijn aan de voorzijde van de knie? De 6 redenen voor knieschijfklachten

1: Verhoogde druk op het onderliggende bot. 

Door onvoldoende de belasting op de belastbaarheid van het knieschijfgewricht af te stemmen kan het onderliggende bot geïrriteerd raken. Bij aanvullend onderzoek (MRI-scans) kan de irritatie aangetoond worden door de aanwezigheid van vocht in het bot. Het vocht prikkelt de vrije zenuwuiteinde wat kan resulteren in pijnklachten. (Dye 2005, Naslund 2005, Draper 2012,Ho 2014, Ho 2014)

2: Het synovium en het synoviaal membraan

In de knie zit een soort olie dat synovium genoemd wordt. Het synovium wordt geproduceerd door het synoviaal membraan. Het synoviaal membraan is onderdeel van het kapsel van de knie. Door een overbelasting kan het membraan geïrriteerd raken (synovitis). Uiteraard gaat dit samen met veel pijnklachten en beperkingen in het dagelijks leven. De knie is gezwollen en buigen en strekken van de knie gaat moeizaam. Een synovitis is echter meestal niet de oorzaak van een patellofemorale pijnklacht.  

3: Het retinaculum.

Om de knie zit een retinaculum en vormt het kapsel van de knieschijf. Aan de buitenzijde (lateraal) is het kapsel dikker en sterker dan aan de binnenzijde van de knie (mediaal). Is er sprake van knieschijf die niet goed door de groef glijdt en meer naar buiten (lateraal) wordt getrokken komt er meer spanning op het retinaculum aan de binnenzijde (mediaal) van de knie. Hiervoor zijn verschillende oorzaken, maar de voornaamste reden is een x-been tijdens bewegen door zwakte van de heup en beenspieren. Dit kan pijn geven, maar dit is niet te zien op een mri-scan. 

4: Het infrapatellaire fatpad.

Onder de knieschijf zit het vetlichaam van Hoffa. Het vetlichaam is zichtbaar en voelbaar als een zacht kussentje aan weerszijde van de kniepees (patellapees). De functie van Hoffa is het geleiden van schuifkrachten van de pees en beschermt enigszins de knie bij knielen. Het vetlichaam kan geïrriteerd raken waardoor een hoffitis ontstaat. Een hoffitis staat meestal niet op zichzelf en meestal is er ook sprake van knieschijf of peesklachten. Op de mri-scan is het mogelijk een ontsteking of een verdikking van het vetlichaam te zien. 

5: Kraakbeenschade

De knie kan soepel bewegen doordat de contact oppervlaktes bedekt zijn met een kraakbeen laag.  Het kraakbeen kan om diverse redenen beschadigd raken. De druk op het onderliggende bot neemt hierdoor toe tijdens bewegen. Bij hoge piekbelasting of door het onvoldoende afstemmen van de belasting op de belastbaarheid kunnen pijnklachten ontstaan. Schade aan het kraakbeen is met een mri-scan te zien, maar de mate of ernst van de schade is niet heel betrouwbaar.

5: Sensitisatie:

Door langdurige pijnprikkeling (>3 maanden) van de zenuwen kan het zenuwstelsel minder selectief worden. Een normale prikkel tijdens het bewegen kan geïnterpreteerd worden door het zenuwstelsel als schade of dreigende beschadiging. De kans neemt toe op sensitisatie bij depressie, hoge mate van stress of angst voor bewegen. (Jensen 2008, Rathleff 2013, 2016,Domenech 2014, Noehren 2015, Fingleton 2015, Pazzinatto 2016, MacLachau 2017) 

Wil je meer lezen over knieschijf gerelateerde klachten en de behandelmogelijkheden?

klik op de link: Kniepijnvrij.nl

Click here voor meer informatie over knieschijfklachten.