Heb je last van kniepijn, een stijve knie of een dikke knie? Dan heb je waarschijnlijk last van een geïrriteerde of overbelaste knie. Met alleen het doen van knie oefeningen red je het meestal niet. Het leren afstemmen van de belasting op wat je knie aankan (belastbaarheid) is essentieel om te genezen. Dit proces, bekend als load management, omvat het naleven van specifieke leefregels en is van toepassing op alle soorten knieproblemen, zoals knieartrose, blessures en herstel na operaties (bijvoorbeeld een voorste kruisband reconstructie). In dit blog bespreken we de symptomen van een geïrriteerde of overbelaste knie. In deel 2 delen we praktische tips!

Overbelaste Knie? Load management als sleutel tot herstel

Symptomen van een geïrriteerde of overbelaste knie

Na een knieblessure of knieoperatie zijn zwelling, pijn en stijfheid veelvoorkomende symptomen. Deze klachten zijn kenmerkend voor een geïrriteerde of overbelaste knie en duiden vaak op de zogenaamde ontstekingsfase. Tijdens deze fase heeft de knie gedoseerde rust nodig om te herstellen. Wanneer je onvoldoende rust neemt of de belasting niet aanpast, blijft de knie geïrriteerd en gezwollen. Niks doen is echter geen optie.

De gradaties overbelaste knie:

Lichte irritatie

• • Milde pijn of stijfheid, vooral na fysieke activiteit.
  • Geen zwelling of instabiliteit.
  • Normaal buigen en strekken, mogelijk met wat ongemak.

Matige overbelasting

• • Meer uitgesproken pijn tijdens beweging of bij druk op de knie.
  • Mogelijke lichte zwelling of stijfheid, vooral ’s ochtends of na rust.
  • Beperkt met buigen en strekken.

Ernstige overbelasting of irritatie

• • Constante pijn, zelfs in rust.
  • Duidelijke zwelling en/of warmte rond de knie.
  • Instabiliteit of het gevoel dat de knie “doorzakt”.
  • Ernstige beperking met buigen en strekken.

Chronische knieoverbelasting 

• • Langdurige pijn die verergert bij bewegingen zoals hurken, springen of traplopen.
  • Permanente stijfheid of zwakte.
  • Klikken, knarsen, of gevoel van wrijving in de knie.

Waarom load management belangrijk en uitdagend is

Load management is een uitdaging omdat het lichaam geen ingebouwde “accu-indicator” heeft die aangeeft wanneer de grens bereikt is. Hierdoor kan zelfs een lichte inspanning al te veel zijn, ook al lijkt het op het moment van de activiteit mee te vallen. Dit probleem speelt vooral na een knieletsel, operatie of bij knieartrose. Bovendien ontstaat overbelasting vaak met vertraging: klachten zoals zwelling, stijfheid of pijn worden pas uren of zelfs een dag later merkbaar (risico AMI). Dit maakt het moeilijk om direct tijdens de inspanning bij te sturen. Pijn wordt vaak gezien als een waarschuwingssignaal, maar het uitblijven van pijn kan ertoe leiden dat mensen te veel doen, zelfs wanneer ze geadviseerd zijn om het rustiger aan te doen.

Na een knieletsel of operatie is de belastbaarheid van de knie verminderd. Zwelling, stijfheid en verlies van spierkracht beïnvloeden hoe goed de knie belast kan worden. Wanneer deze signalen worden genegeerd, kan een vicieuze cirkel ontstaan: overbelasting leidt tot meer zwelling, wat spierkracht verder doet afnemen en de belastbaarheid opnieuw verlaagt. Dit benadrukt het belang van een goed begrip van load management.

Load management draait om het vinden van de juiste balans tussen belasting en de belastbaarheid van de knie. Vraag je te veel van de knie, dan raakt deze overbelast. Blijf je binnen de grenzen van wat de knie aankan, dan kan je door training de belastbaarheid juist verbeteren. Het proces is vergelijkbaar met een batterij: door de belasting slim te doseren, voorkom je dat de “batterij” leegraakt en kun je stap voor stap de capaciteit vergroten. Een fysiotherapeut kan hierbij helpen door inzicht en praktische adviezen te bieden om de knie optimaal te belasten en te laten herstellen.

Wat is Load Management?

Load management betekent letterlijk: het managen van de belasting die je lichaam (of in dit geval je knie) ondergaat. Het gaat allemaal om de verhouding van de belasting en de belastbaarheid. Vraag je te veel van de knie en kan de knie dat niet aan, dan raakt de knie overbelast. Blijf je binnen de grenzen van belastbaarheid, dan voorkom je overbelasting en door te trainen kan je de belastbaarheid van de knie zelfs verbeteren.   Load management kan je vergelijken met een batterij.

• Bij een knie blessure of knie operatie begint de batterij vaak op een laag niveau.
• Te veel belasting in één keer kan de batterij leegtrekken, wat kan leiden tot meer pijn, zwelling of zelfs nieuwe schade.
• Te weinig belasting zorgt er juist voor dat de batterij niet volledig oplaadt, wat je herstel vertraagt.

Belasting vs. Belastbaarheid

De sleutel is het balanceren van twee factoren:

1. Belasting Dit is wat je knie te verduren krijgt. Denk aan dagelijkse activiteiten zoals lopen, traplopen, sporten of zelfs staan. Maar ook specifieke oefeningen in je revalidatieprogramma vallen hieronder.
2. Belastbaarheid Dit is wat je knie aankan, en dat verandert continu. Na een operatie of bij artrose is de belastbaarheid vaak laag, maar met de juiste aanpak kan dit verbeteren.

Controleer dit proces en je bent de knie de baas! voor praktische tips lees blog deel 2. In dit blog geven we tips, leidraad en adviezen hoe om te gaan met je knie na een overbelasting.