Knieartrose, ook wel slijtage genoemd in de volksmond, is door de vergrijzing een toenemend probleem. De voornaamste klacht is pijn, maar er zijn nog meer kenmerken die veel voorkomen. In dit blog bespreken we de voornaamste symptomen van knieartrose en welke oefeningen hiervoor geschikt zijn.

Waarom doet de knie pijn aan de binnen- en/of buitenkant?

Bij knieartrose zit de pijn meestal aan de binnenkant (mediaal) of aan de buitenkant (lateraal) van de knie. De pijn bij artrose ontstaat doordat het kraakbeen versleten is en het resterende kraakbeen dunner is geworden. Hierdoor neemt de druk op het onderliggende bot toe, wat tot pijn kan leiden. Kraakbeen zelf bevat namelijk geen pijnreceptoren. De pijn kan uitstralen naar de achterzijde van het onder- en bovenbeen. Deze uitstralende pijn wordt meestal verklaard door een veranderd beweegpatroon en stijve spieren.

Waarom is de knie stijf met buigen en strekken?

Een knie wordt stijf bij strekken en buigen als gevolg van knieartrose. Het versleten kraakbeen zorgt ervoor dat bewegen minder soepel verloopt. Er zijn twee typische vormen van stijfheid waarover wordt geklaagd, namelijk start- en ochtendstijfheid. Startstijfheid spreekt eigenlijk voor zich. Na een tijdje stilzitten, liggen of staan voelt de knie stijf aan op het moment dat je weer wilt bewegen. Na enkele of meerdere stappen wordt de knie geleidelijk weer soepeler. Ochtendstijfheid verwijst naar moeite met strekken en buigen in de ochtend bij het opstaan. Ook hier geldt dat de stijfheid meestal afneemt zodra je in beweging komt.

Waarom klikt en kraakt mijn knie?

Normaal gesproken strekt en buigt de knie soepel zonder dat je hier iets bij voelt of hoort. Normaal gesproken is de kraakbeenlaag van de knie glad en bewegen de botstukken soepel over elkaar heen. Bij knieartrose is het kraakbeen dunner, oneffen en kunnen er beschadigingen aanwezig zijn. Hierdoor kan er een klikkend of krakend geluid worden waargenomen tijdens het bewegen. Ook vocht of zwelling in de knie kan een reden zijn voor het krakende geluid van de knie bij buigen en strekken. Een ander fenomeen in verder gevorderd stadium bij knieartrose is de vorming van overtollige botgroei, bekend als osteofyten, die meestal aan de binnen- en buitenzijde van de knie voorkomen. Tijdens het bewegen glijden fasciale lagen en pezen over de knie, wat kan resulteren in klikken en/of kraken van de knie. Klikkende of krakende knieën is een normaal fenomeen bij knie artrose en maken de klachten niet erger. Laat dit je dus niet weerhouden om te blijven bewegen.

Waarom is mijn knie dik en opgezwollen?

Een knie met artrose wordt in de loop der jaren dikker. Er groeien osteofyten aan de buitenranden, waardoor de knie geleidelijk groter wordt. Vaak is er ook een zwelling aanwezig in de knie. Door knie artrose is de knie vatbaar voor overbelasting en irritatie. Normale bewegingen zoals lopen, sporten, tuinwerkzaamheden etc. kunnen nu zorgen voor zwelling, stijfheid en pijn.

Standsverandering en knie instabiliteit

Bij verder gevorderde knieartrose kan de stand van de knie veranderen in een X- of O-stand. De oorzaak hiervan is dat aan de binnen- of buitenkant het kraakbeen versleten is. Door het gemis aan kraakbeen komen de botten dichter bij elkaar te staan, waardoor de positie van de knie verandert. Deze verandering kan samengaan met een gevoel van instabiliteit in de knie, aangezien er meer ruimte ontstaat in de knie.

Tot slot

De ontwikkeling van knieartrose is een geleidelijk proces dat zich over jaren ontwikkelt, kent verschillende stadia (Lawrence en Keller) en een specifiek klachtenpatroon. De mate van slijtage die te zien is op een foto staat niet per definitie gelijk aan de mate van (pijn)klachten. Een knie met een geringe mate van artrose kan asymptomatisch zijn, maar soms ook meer pijnklachten veroorzaken dan een knie die volledig versleten is. De eerste reactie bij knieartrose  is doorgaans om minder te bewegen, maar wie stil zit roest. Een goede balans tussen bewegen, rust en het oefenen van de knie moet centraal staan.

YouTube voor meer knie oefeningen.